Mondelinge vraag over de arbeidsmartkparticipatie van personen met een handicap

Op woensdag 18 oktober stelde Mieke een mondelinge vraag aan minister Lalieux over de arbeidsmartkparticipatie van personen met een handicap. De regering mikt op 3 procent ​tewerkstelling van personen met een handicap bij de federale overheid. Momenteel ligt dit cijfer op 1,09 procent. In het regeerakkoord staat de ambitie om een werkzaamheidsgraad te bereiken van 80 procent. Om dat te bereiken hebben we iedereen nodig. En ook voor de personen met een handicap zelf is werk een vorm van zingeving en zorgt het voor sociale contacten.  We hebben op dit punt zelf voorstellen die naar onze mening een grote stap vooruit zouden kunnen betekenen. 

Het gaat om ons wetsvoorstel inzake de arbeidsintegratiejobs, dat het voor personen met een IVT mogelijk wil maken om een deeltijdse job te combineren met het volledig behouden van de IVT. Men hoeft dan niet te vrezen voor inkomensverlies. Bij herval kan men dan terug aanspraak maken op de IVT, zoals voorheen. Ter compensatie van het behouden van de IVT betaalt men dan wel een extra RSZ-bijdrage op het verdiende loon. Op die manier wordt de betaalbaarheid van het systeem gegarandeerd.

Mieke stelde dan ook volgende vragen:

• De tewerkstelling van personen met een handicap bij de federale overheid lag tussen 2018 en 2020 rond de 1,22-1,25%, maar daalde vanaf 2021 naar 1,06% (en 1,09% in 2022). Wat is de oorzaak van deze daling? ​
• Wat denkt u over ons voorstel van de arbeidsintegratiejobs?
• Op de miniserrraad van 6/10/2023 werden enkele maatregelen goedgekeurd. Wat is de budgettaire impact van deze maatregelen? Kan u die toelichten? is er overleg met de deelstaten? En wanneer mogen we resultaten verwachten?

Antwoorden van de minister:

Werken betekent ook minder afhankelijk zijn en actief kunnen deelnemen aan de samenleving. Dit is dus zeker één van mijn prioriteiten. Het aantal mensen met een handicap dat voor de overheid werkt, is gedaald. Toch leveren we inspanningen om het tij te keren, onder meer via maatwerkbedrijven. Slechts een minderheid van de personen met een handicap werkt echter bij een maatwerkbedrijf.

Volledige inclusie betekent dat iedereen dezelfde kansen krijgt om een job te vinden dankzij redelijke aanpassingen. In de eerste plaats zijn er belangrijke maatregelen genomen om de sociale wetgeving beter af te stemmen op de tegemoetkoming voor mensen met een handicap. Zo is de prijs van de arbeid aanzienlijk verlaagd en zijn de voorwaarden voor het statuut van zelfstandige in bijberoep aangepast voor werknemers met een handicap. Op mijn initiatief en met de steun van mijn collega die hiervoor bevoegd is, hebben onze federale overheidsdiensten zich ertoe verbonden de werkgelegenheidsgraad te verhogen. Deze verbintenis omvat een hele reeks maatregelen met een driemaandelijkse rapportering onder toezicht van de voorzitter van de FOD Sociale Zekerheid.

Samen met minister De Sutter heb ik ook gewerkt aan een hervorming van het KB van 2005. Dit ontwerp omvat diverse maatregelen waaronder een bredere definitie van handicap, nieuwe aanpassingen van de examens van werken voor .be, de bevordering van deeltijds werk en een onthaalprogramma voor werknemers met een handicap, waaronder de omvorming van stageplaatsen in vaste jobs. Hier zal ik het niet bij laten. Ik wil mijn collega’s ervan overtuigen twee andere maatregelen goed te keuren die de toegang tot werk voor mensen met een handicap vergemakkelijken. Het gaat niet om de beslissing van 16 oktober.

De eerste maatregel is het cumuleren van een arbeidsinkomen met de IVT. Mensen met een handicap die de voorbije twee kalenderjaren niet hebben gewerkt, zouden dan twee jaar lang hun IVT kunnen combineren met hun loon.

De tweede maatregel is de invoering van een forfaitaire IT om werknemers met een handicap te ondersteunen, zelfs in het geval van werkloosheid of invaliditeit. De gesprekken hiervoor zijn nog aan de gang.

Mieke stelt zich vragen de traagheid van de hervormingen die de minister wil doorvoeren. Personen met een handicap staan momenteel nog altijd in de kou. Ze verdienen beter. Ook op ons voorstel over de arbeidsintegratiejobs wou de minister niet ingaan. Ons voorstel zou nochtans een pak mensen kunnen helpen.